cerita jaka tarub bahasa jawa
Bahasa Jawa

√ Cerita Rakyat Jaka Tarub Bahasa Jawa Ngoko

Legenda Jaka Tarub merupakan salah satu jenis cerita rakyat yang populer di tanah Jawa. Kisah ini menceritakan Jaka Tarub sebagai tokoh utama.

Joko Tarub di anggap sebagai leluhur dinasti mataram yang menguasa tanah Jawa dari abad 17 hingga sekarang.

Menurut informasi masyarakat, kisah ini terjadi di sebuah desa yang bernama Widodaren, kecamatan Gerih, kabupaten Ngawi, Jawa Timur.

Di desa tersebut terdapat makam yang di yakini sebagai makam Joko Tarub. Nama desa Widodaren sendiri di ambil dari kata widodari yang artinya bidadari.

Bagaimana kisah Jaka Tarub yang sangat melegenda, berikut cerita Jaka Tarub bahasa Jawa versi singkatnya.

Asal Usul Jaka Tarub

Ing deso Tarub, ana mbok rondo manggon piyambek. Ora nduwe anak lan keluarga liyo.

Mulane mbok rondo kuwi ngangkat bocah lanang dadi anake. Di jenengi Joko Tarub.

Joko tarub kawit cilik di ramut lan di sayangi kaya anake dewe nalika diwasa.

Jaka tarub dadi bocah sing sergep nulungi ibuke. Wajahe ganteng lan senengane mburu kewan ing alas.

Joko tarub katon sopan lan marai wong wedhok kecanthol tresna. Mbok rondho kandha marang Jaka Tarub ben cepet nikah.

[su_note]”Jaka ndang rabio nalika mbok iseh ono. Umurmu wis cukup, rupamu ya ganteng, gampang nggolek cah wedhok sing di senenge” (ujare mbok rondho).

“Mbok, ngapunten Jaka tasih mboten pingin nikah. Mangke nek wis ana sing cocok bakale nikah” ( wangsule jaka tarub).

“Ora opo-opo, mbok mung iso ndungano apik marang kowe muga entuk cah wadon sing bagus sifate” (ujare mbok rondho).[/su_note]

Nganti sawijining dino, mbok rondo ora ono umure amarga lara. Joko Tarub isih durung kawin.

Jaka Tarub sedhih banget mergo mbok rondho sing  ngeramut awake kawit cilik kanthi diwasa wia ora ono ing dunyo.

Utamine joko tarub iling pesene mbok Rondho yen pingin awake rabi sakdurunge ora ono umur.

Sawise mbok rondho ora ono umure, jaka tarub luwih males koyo ra nduwe semangat urip. Penggaweane ngelamun ning pinggir kali lan ora ono rasa tanggung jawabe kanggo awake dewe.

Jaka Tarub dan 7 Bidadari

Ing sawijining dina, Jaka Tarub lagi turu ning omah banjur mimpi. Joko mimpi mangan kijang enak lan daginge empuk.

Mergo mimpi iku, naliko tangi wetenge Joko Tarub kroso pingin mangan daging kijang. Dadi Jaka menyang alas kanggo mburu kijang.

Kanthi alon-alon Jaka ana ning njero alas lan nggowo tombak gawe mateni kijang. Sawise suwih ning njero alas, dheweke ora nemu kewan opo wae.

Senajan wes keliling lan muter-muter alas yo ora ketemu kewan opo wae masio siji. Mergo wis kesel, Jaka Tarub leren lan lungguh ing watu gedhe sampe turu ning kunu.

Pas lagi turu, sayup-sayup Jaka krungu suwarane wong wadon lagi guyonan. Banjur dheweke tangi kanggo ndoleki asale suwara. Dheweke sadar yen asal suwara kui saka kali.

Dheweke singitan ning mburi watu gedhe pinggire kali lan nyawang yen ono 7 wong wadon ayu lagi adus. Jaka kaget mergo ono 7 wadon ayu adus ning tengah alas.

Jaka Tarub Mencuri Selendang Bidadari

Jaka ora tau nyawang rupane wong wadon sing ayu banget meh podho widodari. Jaka ya duwe pikiran yen arep rabi karo salah sijine.

Akhire nemu ide yaiku ndelikaken salah sijine selendang sing ana ing pinggir kali. Banjur Jaka njupuk siji selendang lan di delikne.

Nganti sore 7 widodari ngerampungke aduse. 7 widodari sing ayu langsung gawe klambi lan selendang. Banjur siap-siap balik nang kayangan.

Nanging salah sijine widodari ketok bingung ndoleki selendange. Kancane sing 6 iku ya ngenteni ben iso bareng balik kayangan.

[su_note]”Slendangku nang ngendi ya? Mau ana nak kene pinggir kali. Piye iki nek slendangku ra ketemu? Ora iso mulih ning khayangan aku?” (Ujare Nawang Wulan kethoke bingung).

Sawise rada suwe, akhire 6 widodari lunga ninggalno nawang wulan mergo kudu balik ning khayangan. Saking pitu widodari, Nawang Wulan sing paling enom.

Nawang Wulan nangis mergo wedi lan ora ngerti kudu piye ing dunyone menungsa iki. Weruh kadadeyan kasebut, Jaka Tarub nyideki lan nulung Nawang Wulan.

“Kowe keno opo nangis ning pinggir kali? Jenengku Jaka Tarub, omahku nak cidek kene. Opo sing iso tak tulung?” (Ujare Jaka Tarub etok-etok nulung).

“Aku kelangan slendang dadi ora iso mulih neng khayangan.” (wangsulane Nawang Wulan).

“Nek ngunu,  Adhinda manggon umahku wae. Tinimbang ana ing alas dewe lan ora ngerti arah. Aku bakale njaga sampeyan” (Ujare Jaka).

“Inggih, kulo nderek sampeyan.” (Wangsulane Nawang Wulan).[/su_note]

Nawang Wulan kepeksa nrimo pitungane Jaka mergo ora tau ana ing dunyone manungsa.

Pernikahan Jaka Tarub dan Dewi Nawang Wulan

Sakwisi Jaka Tarub lan Nawang Wulan urip bareng sak omah, akhire di rabi lan urip seneng. Nganti sawijining dina, Nawang Wulan nglairake anak wadon sing ayu banget. Anak jaka tarub dan nawang wulan yaiku Nawangsih.

Senajan urip seneng bareng anak bojo, Jaka Tarub iseh kaget mergo lumbung parine ora tau sudo malah tambah akeh.

Bendino bojone masak mesthi njupuk beras saa lumbung pari, nanging lumbung parine isine panchet wae akeh ora suda.

[su_note]”Senajan saben dino bojoku masak, aku ora ngerthi ngopo berase ora suda nanging tambah akeh” (Ujare Jaka Tarub).[/su_note]

Ing sawijining dina Nawang Wulan lagi masak, nangis arep nang kali mergo ono keperluan. Nawang pesen ing Jaka Tarub yen ora oleh bukak tutup kukusan sego lan supoyo jogo geni ben ora mati.

[su_note]”Kang, aku lagi masak sego nanging ana keperluan ing kali. Tulung jogono ngenine lan njgo mbukak tutup kukusane” (Ujare Nawang).

“Iya, bakale kakang jaga” (Wangsule Jaka).[/su_note]

Jaka Tarub malih penasaran kenopo kok ora oleh mbukak tutup kukusan sego. Mergo ora iso njogo rasa penasarane, Jaka mbukak tutup kukusan segoe.

Dheweke kaget mergo sing di kukus bojone mung sebutir beras. Moro Jaka gunem, yen pantes parine ora tau suda, mergo sing di kukus mung sebutir beras.

Dewi Nawang Wulan Kehilangan Kesaktian

Nalika Nawang Wulan wis bali saka kali, dheweke dellok ing njero kukusan mung ana beras sak butir.

[su_note]”Ing kukusan iki mung ana sak butir beras, iku artine bojoku mbukak kukusan iki” (Ucape Nawang Wulan).[/su_note]

Nawang Wulan nduwe kekuatan sing ora ana ing manungsa. Kekuatane yaiku iso nguwah sebutir pari dadi sewakul segi. Akhire kekuatan Nawang Wulan ilang mergo bojone ngelanggar pantangan.

Mergo kekuatan mpun ilang, Nawang Wulan kudu kaya manungsa liyani sing kerjo. Kerjane kaya numbu pari, nampi beras, ngumbah beras ben bersih sak durunge di masak.

Suwe suwe lumbung parine Jaka Tarub entek kerono di masak terusan. Biasae parine iseh ana mergo Nawang Wulan duwe kekuatan, nanging kekuatane saiki wes ora ana.

Nawang Wulan Kembali ke Kahyangan

Ing sawijining dina, Nawang arep njupuk beras ing lumbung pari. Berase ana setitik banget, nalika njupuk sisoe beras.

Nalika njupuk sisoe beras, Nawang Wulan nemukno slendange dheweke sing ilang ing kali. Nawang kaget lan ora nyono yen slendang sing di doleki ana ing lumbung parine dheweke.

Nawang cepet-cepet njupuk slendang kuwi lan nemoni Jaka Tarub.

[su_note]”Mergo Kanda mbukak tutup kukusan sego, kesaktianku dadi ilang. Akhire beras mung kari sitik lan meh entek. Lan aku sing ora nyono, slendangko di delekno kanda yaiku bojoku dewe. Aku ra ngerti, tibakne kabeh iki rencanae sampeyan. Hubungan iki wes wayahe rampung, aku bakale balik khayangan, mergo slendangku wis ketemu” (Ujare Nawang).

“Sepurane Adinda, iki kabeh kesalahanku. Tulung Adinda tetep ana ing kene wae bareng aku lan anakmu, Nawangsih”. (Wangsulane Jaka Tarub).

“Sepurane Kanda aku kudu bali nang khayangan yen slendangku wis ketemu. Tulung jagaen anake kene yaiku Nawangsih. Lan tulung gawekno dangau ing cideke omah. Saben bengi aku bakal teko nyusui Nawangsih. Tulung pisan ojho ngintip pas aku nyusui Nawangsih” (guneme Nawang Wulan).[/su_note]

Jaka Tarub rumangsa yen iki kesalahane dheweke merga wis delikne slendange Nawang Wulan. Sakwisi peristiwa iki, Jaka langsung gawe dangau cidek omah.

Saben bengi, Nawangsih di dekek ing dangang supoyo Nawang Wulan iso ketemu lan nyusui ing njero kunu.

Baca Juga : √ Ringkasan Cerita Malin Kundang Bahasa Jawa dan Amanatnya

Unsur Intrinsik dan Ekstrinsik Jaka Tarub Bahasa Jawa

Banyak unsur yang dapat di galih dalam suatu cerita, yaitu unsur intrinsik dan ekstrinsik.

Berikut beberapa unsur dalam cerita rakyat Jaka Tarub.

Unsur Intrinsik

Dalam cerita rakyat Jaka Tarub, unsur intrinsiknya meliputi:

  • [su_box title=”Tema Cerita” box_color=”#f8fa07″ title_color=”#000000″]Menceritakan kisah Jaka Tarub yang menyembunyikan selendang bidadari bernama Nawang Wulan agar bisa tinggal di dunia manusia dan menikahinya. Pada akhirnya, Nawang Wulan kembali ke khayangan karena menemukan selendang yang di sembunyikan Jaka Tarub.[/su_box]
  • [su_box title=”Alur Cerita” box_color=”#f8fa07″ title_color=”#000000″]Memiliki alur maju. Dalam kisah ini di ceritakan mulai dari asal usul Jaka Tarub sejak kecil hingga Jaka menyembunyikan selendang Nawang, menikahinya, memiliki anak. Dan berakhir dengan di temukannya selendang Nawang yang membuatnya kembali ke kahyangan.[/su_box]
  • [su_box title=”Latar Cerita” box_color=”#f8fa07″ title_color=”#000000″] Cerita rakyat ini memiliki beberapa latar tempat seperti hutan, sungai dan rumah Jaka Tarub. Latar waktunya pagi, siang dan juga malam.[/su_box]
  • [su_box title=”Sudut Pandang Cerita” box_color=”#f8fa07″ title_color=”#000000″] Cerita ini menggunakan sudut pandang orang ketiga.[/su_box]
  • Tokoh Cerita

A. Jaka Tarub 

Tokoh ini di gambarkan sebagai orang yang egois, serakah dan memiliki pemikiran pendek.

Sifat ini di dasarkan pada perilakunya yang memutuskan untuk menyembunyikan selendang Nawang Wulan agar bisa tinggal bersama lalu menikahinya.

Selain itu, Jaka berpikiran pendek karena membuka kukusan nasi meskipun sudah di larang istrinya. Akibatnya, Nawang Wulan kehilangan kesaktiannya.

Namun di sisi lain jauh sebelum ibunya meninggal, Jaka merupakan anak yang baik dan suka membantu ibunya.

B. Nawang Wulan

Nawang wulan adalah bidadari yang sifatnya baik hati, pemaaf dan bertanggung jawab. Ketika suaminya membuka penutup kukusan nasi, dia memaafkan dan terus bersama suaminya meskipun kesaktiannya menghilang.

Setelah selendangnya di temukan, Nawang juga tetap bertanggung jawab yakni dengan mengurus anaknya dengan baik.

C. Tokoh Lainnya

Muncul tokoh lainnya dalam cerita ini seperti mbok rondo (ibu angkat Jaka Tarub), bidadari kahyangan dan juga Nawangsih.

Meskipun kemunculan tokoh ini tidak terlalu banyak, namun tokoh tersebut ikut andil dalam membangun cerita ini secara utuh.[/su_box]

Amanat Cerita

Pesan yang dapat di ambil dari cerita ini adalah :

  • Hubungan yang di dasarkan pada kebohongan akan berakhir dengan kurang baik.
  • Jaga amanah yang di berikan kepada kita dengan baik.
  • Maafkanlah orang yang melakukan kesalahan kepada kita.[/su_box]

Unsur Ekstrinsik

Berikut unsur ekstrinsik dalam cerita ini:

  • Nilai Budaya 

Nawang wulan yang menggunakan cara tradisional sebelum memasak nasi yaitu dengan menumbuk padi.

  • Nilai Moral

Nawang Wulan yang telah memaafkan suaminya meskipun telah berbohong.

Nah, itulah cerita jaka tarub bahasa jawa ngoko. Cerita ini bagus karena mengandung pesan moral yang relevan hingga zaman sekarang. Banyak nilai-nilai yang dapat di petik dari legenda masyarakat Jawa tersebut.

Tinggalkan Balasan

Alamat email Anda tidak akan dipublikasikan. Ruas yang wajib ditandai *