cerita rakyat bahasa jawa candi prambanan
Bahasa Jawa

√ Cerita Legenda Bahasa Jawa Candi Prambanan Singkat

Kisah roro jonggrang dan bandung bondowoso cukup melegenda yang di percaya menjadi asal usul candi prambanan.

Candi prambanan terletak di kecamatan Prambanan, Sleman, Daerah Istimewa Yogyakarta.

Berikut adalah cerita legenda bahasa jawa candi prambanan tentang percintaan antara roro jonggrang dan bandung bondowoso yang melegenda.

Gambaran Singkat Kerajaan Prambanan

Jaman biyen ana kerajaan sing jenenge Kerajaan Prambanan. Kerajaan kasebut di pimpin raja sing jenenge Prabu Baka.

Ing masa pemerintahane Prabu Baka, rakyate urip seneng lan tentrem. Ing sekitare Kerajaan Pramabanan ya ana kerajaan cilik, kabeh rakyate ngajeni Prabu Baka.

Prabu Baka duwe anak sing ayu banget, jenenge Roro Jonggrang. Liyane iku Roro di kenal duwe sifat sing apik banget lan seneng nulung.

Roro Jonggrang di ajeni rakyate, podo karo bapake sing di senengi rakyate.

Penaklukan Kerajaan Prambanan

Ana Kerajaan Pengging sing ukurane ora kalah ombo karo Kerajaan Prambanan. Nanging rajae kuwi sombong lan seneng naklukno kerajaan liyo.

Kerajaan Pengging duwe pendekar sing terkenal, jenenge Bandung Bondowoso. Bandung Bondowoso yaiku wong sing sakti lan duwe kekuatan sing sakti banget.

Liyane iku, Bandung Bondowoso ya duwe pasukan jin sing biasane nulungi dheweke naklukno kerajaan liya.

Salah sijine kerajaan sing arep di jupuk yaiku Kerajaan Prambanan. Raja Pengging duwe rencana kanggo nyerang Prambanan.

Sawisi strategine wis siyap, prajurite Kerajaan Pengging nyerbu Kerajaan Prambanan.

Rencana kasebut namung rapi banget, ora ono sing kerungu rencana serangan Kerajaan Pengging kajaba Prabu Baka.

Ing Kerajaan Prambanan ora ana apa-apa. Kegiyatane kaya biasane, nganti ana wong siji sing ngadep Prabu Baka.

[su_note]”Kanjeng Prabu, ngapunten…”. Ujare rakyat Prambanan.

“Ana apa kowe kok gupuh kaya ngene?”. Prabu Baka takon.

“Niki gawat Kanjeng… wonten prajurit Kerajaan Pengging sing badhe nyerbu. Sakniki wonten teng perbatasan Kanjeng”. Ujare rakyat.

“Aja ngawur kowe iku!”. Wangsulane Prabu Baka, nanging rupane tegang.

“Sumpah Kanjeng, kulo mboten mbujuk. Monggo ningali bareng-bareng teng perbatasan”. Ujare rakyat Prambanan.[/su_note]

Nganti dumadakan Prabu Baka ngumumake perang. Ing wektu iku, Kerajaan Prambanan rame karo rakyat lan prajurit sing siap perang.

Kabeh prajurit padha siyaga ing perbatasaan lan liyane nglindhungi wong sing ana ing Kerajaan.

Kekalahan Kerajaan Prambanan

Cacahe prajurit Prambanan mung sitihik lan ora imbang karo kekuwatane Kerajaan Pengging.

Prajurit Prambanan sing njaga ning ngarep wis di pateni karo prajurite Pengging.

Prajurite Pengging terus wae maju lan mlebu ing Kerajaan Prambanan.

Senajan prajurit Prambanan ngelawan, prajurite Bandung Bondowoso iseh iso mlebu Prambanan.

Serangan dadakan iki ndadekake prajurit Prambanan dadi gupuh kabeh.

Prabu Baka langsung ngamanake Roro Jonggrang lan keluargane. Roro lan keluargane di gawa menyang papan sing aman lan padha ndhelik.

Nalika prajuri Kerajaan Prambanan wis tekan watese, Prabu Baka mimpin perang lan nglawan Bandung Bondowoso.

Nanging Prabu Baka kalah lan mati ing tangane Bandung Bondowoso.

Krungu kabar kuwi, Raja Pengging seneng banghet banjur masrahake tahta Kerajaan Prambanan marang Bandung Bondowoso.

Baca Juga : √ Cerita Rakyat Bahasa Jawa Danau Toba Singkat

Kisah Roro Jonggrang dan Bandung Bondowoso

Sawise jupuk tahtah Kerajaan Prambanan, Bandung Bondowoso nangkep kabeh keluarga Kerajaan kalebu Roro Jonggrang.

Bandung Bondowoso langsung katresnan marang Roro Jonggrang sing ayu banghet.

Ora mikir suwe, Bandung Bondowoso langsung takon marang Roro Jonggrang. 

[su_note]”Kowe gelem ta dadi permaisuriku?”. Ujare Bandung Bondowoso.[/su_note]

Pandangane Roro kosong, eluhe mudhun alon-alon. Bandung kaget lan isin.

Roro Jonggrang iseh kelingan bapake sing mati ing tangane wong sing nglamar dheweke.

Ing njero atine, Roro Jonggrang jane sengit banget marang Bandung Bondowoso.

Nanging dheweke ora duwe pilihan maneh. Kanthi abot lan mikir masa depane Kerajaan Prambanan, akhire Roro Jonggrang gelem di lamar.

Kisah Seribu Candi

Nanging ana syarat sing kudu di tindakake Bandung Bondowoso yaiku gawe 1000 candi lan rong sumur sajrone sewengi.

Bandung Bondowoso nampa syarat kasebut tanpa mikir suwe. Dheweke setuju kerono tresna banget marang Roro Jonggrang.

Kanggo nyukupi syarat kasebut, Bandung Bondowoso gawe candhi dibiyantu dening pasukane jin.

Perentahe di kerjaaken nganti cepet sing garakne Roro Jonggrang gupuh.

Roro mung bisa mikir piye carane gagalne lan ngalang-ngalangi Bandung Bondowoso kanggo bangun candi.

Bandung Bondowoso Gagal Membuat Seribu Candi

Candi sing kudu di penuhi mung kari 3, akhire Roro Jonggrang nemokake ide.

Dheweke nglumpukake dayang-dayange lan merintahake supaya ngobong jerami. Dayang liyane kudu dolanan lesung.

Sawise iku, pithik podo kluruk mergo langite werno abang saka jerami sing di obong.

Amarga kerungu pithik wis kluruk lan langit wis abang, para jin ngira yen wing isuk. Para jin banjur ninggalake kerjoane.

Bandung Bondowoso jengkel banget lan isih nyoba ngrampungaken candhi sing iseh durung di bangun.

Nanging saiki wis isuk, Roro Jonggrang mesam-mesem merga wis marem nggagalke Bandung Bondowoso.

[su_note]”Kowe iki wis ngapusi Roro Jonggrang, kowe sing nggagalke”. Bandung Bondowoso jengkel lan ngomel.

“Nanging jumlahe kurang siji, kowe kudu iso netepi janjimu. Kowe iku wis kalah, candimu kurang siji.”. Wangsulane Roro Jonggrang.[/su_note]

Ora trima di arani kalah, Bandung Bondowoso banjur ndadeaken Roro Jonggrang Candhi kang kaping sewu.

Kanthi kekuatan gaibe Bandung Bondowoso, dheweke ngowah Roro Jonggrang dadi candi sing ke 1000 jangkepi candi kasebut.

Patung Roro Jonggrang banjur jangkepi cacahe candi nganti sewu. Nganti saiki candi Roro Jonggrag sing di arani candi sewu utawa candi prambanan mapan ono ing tlatah ngadeg megah.

Baca Juga : √ Ringkasan Cerita Rawa Pening Bahasa Jawa Singkat

Unsur Intrinsik Cerita Rakyat Candi Prambanan

Kita dapat menganalisis unsur-unsur yang ada dalam cerita rakyat tersebut setelah membaca keseluruhan cerita.

Berikut adalah unsur intrinsik legenda candi prambanan bahasa jawa.

Tema

[su_box title=”Tema Cerita” box_color=”#f8fa07″ title_color=”#000000″]Cerita rakyat Candi Prambanan memiliki tema penghianatan yang di lakukan Roro Jonggrang.

Bukan tanpa alasan, Roro Jonggrang bersikap seperti itu karena marah kepada Bandung Bondowoso yang telah membunuh ayahnya yaitu Prabu Baka.

Roro Jonggrang harus mencari ide untuk menolak lamaran Bandung Bondowoso yaitu dengan meminta syarata di buatkan 1000 candi dalam semalam.

Akhirnya Roro menemukan ide untuk menggagalkan usaha Bandung Bondowoso sebagai persyaratan menikahinya.[/su_box]

Tokoh

[su_box title=”Tokoh Cerita” box_color=”#f8fa07″ title_color=”#000000″]

A. Bandung Bondowoso

Bandung Bondowoso dalam cerita roro jonggrang memiliki karakter yang antagonis. Karakternya berani, ambisius dan kejam.

Hal ini berdasarkan keberaniannya yang menyerang Kerajaan Candi Prabanan hingga membunuh Prabu Baka.

Bandung Bondowoso juga cukup ambisius karena dia berusaha sangat keras untuk mewujudkan yang dia inginkan yaitu menikahi Roro Jonggrang.

Namun, di akhir cerita dengan kejamnya dia menjadikan Roro Jonggrang sebagai candi karena merasa di tipu.

B. Roro Jonggrang

Dalam cerita tersebut, Roro Jonggrang di gambarkan sebagai anak yang baik hati, menghormati ayahnya, patuh dan sangat cantik. Namun sifat buruknya dia curang. Seperti ketika dia berusaha menggagalkann Bandung Bondowoso agar gagal membuat seribu candi.

C. Prabu Baka

Prabu Baka adalah raja yang di hormati dan di sayangi rakyatnya. Sifatnya baik, mengayomi, dan berani mati demi melindungi kerajaannya.

D. Tokoh Lain

Dayang istana, rakyat Kerajaan Prambanan dan pasukan jin.[/su_box]

Latar

[su_box title=”Latar Cerita” box_color=”#f8fa07″ title_color=”#000000″]Latar tempatnya ada dua yaitu Kerajaan Prambanan dan Kerajaan Pengging. Namun fokusnya adalah Kerajaan Prambanan.

Latar waktunya adalah masa lalu, pagi, siang, fajar dan malam.[/su_box]

Alur

[su_box title=”Alur Cerita” box_color=”#f8fa07″ title_color=”#000000″]Alur cerita rakyat ini adalah alur maju karena legenda ini di ceritakan secara berurutan. Yaitu awal perkenalan tokoh, konflik hingga penyelesaian cerita.[/su_box]

Sudut Pandang

[su_box title=”Sudut Pandang Cerita” box_color=”#f8fa07″ title_color=”#000000″]Sudut pandang cerita ini sama dengan cerita rakyat lainnya yaitu sudut pandang oranf ketiga..[/su_box]

Amanant / Pesan Moral

[su_box title=”Pesan Moral Cerita” box_color=”#f8fa07″ title_color=”#000000″]

  • Agar tidak merugikan diri sendiri dan orang lain, tepatilah janji.
  • Jika mengalami kekalahan terima saja, jangan sampai curang karena akan merugikan diri sendiri.
  • Sepintar-pintarnya menutupi kebohongan, pada akhirnya akan ketahuan.[/su_box]

Unsur Ekstrinsik Cerita Rakyat Candi Prambanan

Selain unsur intrinsik juga terdapat unsur ekstrinsik yang membangun legenda candi prambanan.

Berikut unsur ekstrinsiknya:

  • Nilai sosial : Roro Jonggrang yang memiliki sifat baik hati dengan tutur kata yang halus.
  • Nilai budaya : menceritakan salah satu budaya kerajaan terdahulu yang menjadikan perang sebagai cara untuk memperluas daerah.
  • Nilai moral : ajaran untuk tidak egois dan menang sendiri.
  • Unsur religi : ada kepercayaan terhadap makhluk halus untuk meminta bantuan kekuatan seperti jin.

Legenda candi prambanan ini cukup terkenal di Indonesia. Karena hingga saat ini kita dapat menyaksikan wujud asli dari Candi Prambanan.

Namun banyak pesan moral yang dapat kita ambil hikmahnya dan masih relevan dengan zaman saat ini.

Tinggalkan Balasan

Alamat email Anda tidak akan dipublikasikan. Ruas yang wajib ditandai *